Kripto Para Piyasasını Etkileyen Faktör: Bitcoin Piyasa Hakimiyeti (Dominance) Nedir?

Bitcoin dominance, Bitcoin’in toplam piyasa değerinin toplam kripto para piyasasının değeri oranına BTC dominance ya da “Bitcoin piyasa hakimiyeti” denir.

2009 yılından itibaren kripto para piyasasının lideri ve ilki olan Bitcoin (BTC)’den sonra kurulan Ethereum (ETH) ve akabinde gelen kripto paralarla birlikte günlük olarak 10 bine yakın kripto para bulunmaktadır. İşin lokomotifi Bitcoin, piyasaya yön veren kripto paradır. Yani bir anlamda “Bitcoin ne derse o olur” demek yerinde olacaktır.

Bitcoin Dominance Nedir?

“Dominance” kelime anlamı olarak “hakimiyet” ya da “üstünlük” anlamına gelir. Kripto para piyasasında sık kullanılan “Bitcoin dominance” ise Bitcoin’in (BTC) piyasadaki değerini temsil eder. Yani piyasayı 100 üzerinden değerlendirirken piyasadaki yatırımcıların yüzde 56’lık bölümü Bitcoin yatırımı yapıyorsa, Bitcoin dominance seviyesi %56 olur, %44’lük bölüm ise altcoin dominancei temsil eder.

Bitcoin Piyasa Hakimiyeti (Dominance) Etkileri Nelerdir?

Bitcoin piyasa hakimiyeti ya da Bitcoin dominance, Bitcoin’in (BTC) sahip olduğu piyasa değerinin kripto para piyasasının genel değerini ifade eder.

Bitcoin hakimiyeti dönemsel olarak değişmektedir. 2013 yılında piyasanın yüzde 96’nın üzerinde bir hakimiyete sahip olan Bitcoin (BTC), 2018 yılına geldiğinde hakimiyetin büyük bir bölümünü alt coinlere bırakıyor. Bu dönemde BTC dominance yüzde 38 seviyelerine kadar geriliyor.

Piyasa hakimiyetinin Bitcoin’de olması, altcoinlere güvenin gelmesi anlamına gelir. Genel olarak incelendiğinde, Bitcoin dominanceın %50 ve üzerinde olduğu dönemlerde “Boğa sezonu” görülür yani altcoinlerdeki “kırmızı” alanlar yeşile döner ve daha fazla hacmin olduğu bir piyasaya döner.

Bitcoin dominanceın düştüğü zamanlarda ise altcoinlere olan güven kaybedilir ve yatırımcılar, BTC hareketlerinden çekindikleri için yatırım yapmazlar ve bu da piyasanın kırmızıya dönmesine uzun vadede “ayı piyasası”na girmesine neden olur. Yani daha açıklayıcı bir tabir ile kazançlar düşmeye başlar.

Bitcoin Piyasa Hakimiyetini Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Bitcoin piyasa hakimiyetini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Yukarıda verileri ile değerlendirdiğimiz dönemsel düşüşler ve yükselişler görülmektedir. 2009 yılından 2014 yılına kadar piyasa hakimiyetini elinde tutan Bitcoin (piyasa hakimiyetinin %90’ı) Ripple’ın ortaya çıkması ile birlikte hakimiyeti elinden bıraktı ve bu dönemde piyasa hakimiyetinin %13’ünü Ripple aldı, diğer altcoinlere de dağılım gerçekleşince Bitcoin dominance %80’lere düştü.

Fazla uzun sürmeyen Bitcoin dominance düşüşü, 2017 yılına kadar yine liderliği eline aldı. Bu dönemde sahneye çıkan Ethereum (ETH), dengeleri yeniden bozdu ve Bitcoin piyasa hakimiyetinin %37 seviyesine kadar gerilemesine neden oldu.

2019 yılına gelindiğinde Bitcoin’in piyasa hakimiyeti %60’lara kadar geriledi. Çünkü artık sahnede sadece Bitcoin, Ethereum ve Ripple yoktu. Daha fazla altcoinin çıkması ve başarılı projelerin kendini göstermesi, piyasa hakimiyeti pastasının bölünmesine neden oldu v Bitcoin dominance %60 seviyelerinden yukarıya çıkamadı.

Bitcoin piyasa hakimiyetini etkileyen en temel faktör yatırımcılardır. 2009 yılından 2014 yılına kadar piyasa hakimiyetini elinde tutmasının nedeni, alternatif coinlerin olmamasıydı. Ancak bu dönemden sonra hızla geliştirilmeye başlanan yeni kripto paralar, piyasa hakimiyeti pastasının bölünmesine neden oldu ve yatırımcılar sadece Bitcoin’e değil, Ethereum, Riplle, LINK ve daha birçok farklı kripto paraya da yatırım yapmaya başladılar. Bu da Bitcoin piyasa hakimiyetini etkiledi.

Bitcoin Piyasa Hakimiyeti Neden Önemlidir?

Kripto para piyasasına yön veren isim Bitcoin’dir, yani işin lokomotifidir. Aslında “Bitcoin ne derse o olur” ve bu yüzden piyasaya hakim olması önemlidir. Tabi bu oran, her uzmana göre değişiklik gösterse de görünen tablo, hakimiyetin BTC’nin elinde olmasının artılarının olduğunu göstermektedir.

Bu yazıyı yazdığımızda BTC.D endeks grafiği %39,70 seviyelerinde görülüyor. Bu durum karşısında altcoinlerin de tabiri caizse “can çekiştiği” görülmektedir. Ancak biraz daha geçmiş dönemlere yani BTC. D endeks grafiğinin yüzde 50 ve üzerinde olduğu dönemler incelendiğinde, altcoinlerde de sinyallerin yeşil yandığını görebiliyoruz. Yani işin özetince Bitcoin piyasa hakimiyetinin %50 ve üzerinde olması (%60’a kadar), altcoinlere güven gelmesine neden olur ve böylece “boğa sezonu” dediğimiz piyasanın hareketli olduğu döneme girilmiş olunur.

Bitcoin Dominance Hesaplama Formülü

Bitcoin dominance hesaplama formülü “Bitcoin piyasa değeri ÷ Toplam kripto piyasa değeri = Bitcoin Dominance” şeklinde yapılır. Aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere piyasadaki toplam paranın Bitcoin’e ayrılan bölümü Bitcoin dominance oluşumunu sağlamış.

Bitcoin Dominance Neden Yükselir?

Finansal piyasalarda bir emtia ya da dövizin ya da kripto paranın yükselmesi ya da dominance grafiğinin yükselmesi tamamen arz talep dengesine bağlıdır. 2013 yılında piyasanın hakimiyetinin Bitcoin’de olmasının nedeni de buydu. Çok sayıda alt coin yoktu, olanlara karşı da güven sorunu olduğu için Bitcoin, kripto para piyasasının hakimi idi. Ancak bu dönemden sonra günümüze gelinceye kadar 10 binin üzerinde alt coinin olması, piyasa dengesini değiştirdi ve yatırımcılar sadece BTC değil diğer alt coinleri de değerlendirmeye başladılar. Yani pastanın bölünmesi, BTC piyasa hakimiyetini kaybetmesinde seviye düşürmesine neden oldu.

Kripto para piyasasının lokomotifi Bitcoin’dir ve altcoinlerde fiyat dengesini belirleyen de yine BTC’dir. BTC’nin düşüş yaşaması durumunda alt coinlerde de düşüşler yaşanır, yükseldiğinde alt coinlere güven gelir ve beraberinde altcoinler de yükselmeye başlar. Yani “Bitcoin ne derse o olur” demek yanlış olmayacaktır.

Bitcoin Piyasa Hakimiyetinin Değişim Süreci

2009 yılında BTC’nin piyasaya sürülmesi ile birlikte piyasanın hakimiyetini elinde tutmayı başarmıştır. 2017 yılında kısa bir süreliğine Ripple/XRP’nin dominancenin yüzde 13’lük bir kısmını ele geçirse de bugüne kadar birkaç günlükler haricinde BTC dominance seviyesini kırmayı başaran bir kripto para ortaya çıkmadı. Dönemsel olarak DOGE ya da SHIB coin gibi arkasında güçlü fenomenlerin bulunduğu kripto paralar birkaç günlüğüne piyasa hakimiyetini ele geçirse de bunun çok uzun sürmediğini açık bir dille söyleyebiliriz.

2017 yılında Ethereum’un büyük bir yükseliş yakalaması ile birlikte Bitcoin dominance seviyesi tarihinin en büyük düşüşünü yaşadı. 2017 Ocak ayında piyasanın %86’sını elinde tutan BTC, Ethereum’un sert yükselişi ile birlikte %38 seviyesine kadar geriledi. Ancak bu durumun da çok uzun sürmediğini, Bitcoin dominanceın yeniden yükseldiğini söylemek gerekir.

Bitcoin Dominance Düşerse Ne Olur?

BTC dominance, kripto para piyasasının dengelerini tamamen değiştirebilecek güce sahiptir. 2009 yılından bu yana sürekli olarak “ayı piyasası”, “boğa piyasası” gibi iki farklı sezonun başlamasının en büyük nedeni de budur. Çünkü işin lokomotifi olmakla birlikte arkasında dünya devi şirketlerin bulunması, yatırımcıların Bitcoin’e (BTC) diğer altcoinlere göre daha fazla güvenmeleri, her ne kadar altcoin piyasasında hareketlilik yaşansa da Bitcoin’in küçük bir düşme tepkisi ile karşı karşıya kalması, altcoinlerin de düşmesine neden olmaktadır.

Bitcoin dominance düşerse ne olur sorusuna verilecek en kısa ve net yanıt şu olabilir;

“Bitcoin, piyasanın lokomotifidir. Piyasanın güven kazanması ve alt coinlerin de yükselişe geçebilmesi için Bitcoin dominancenin yüksek olması gerekir. Aksine Bitcoin dominance düşerse, tüm kripto para piyasası da düşüş yaşamaya başlar.”

Bitcoin Dominance Yükselirse Ne Olur?

Kripto para yatırımı alanında biraz zaman geçirmiş iseniz Bitcoin dominance ile ilgili az çok fikir sahibi olmuşsunuzdur. Bitcoin dominance yükselirse ne olur sorusuna yanıt vermek gerekirse; piyasanın lokomotifi konumunda olan bir kripto paradan söz edilirken, fiyatının yükselmesi ya da piyasa hakimiyetinin yükselmesi ile alt coin yatırımcılarına güven gelir ve bu da piyasayı daha yeşil görmeyi etkiler yani “boğa piyasası” başlar.

Etherum Dominance ile Bitcoin Dominance Arasındaki ilişki

2009 yılında piyasaya sürülen Bitcoin (BTC), yukarıda da belirttiğimiz gibi piyasanın lokomotif görevini yürütmektedir. Ancak Ethereum (ETH)’un piyasaya sürülmesi ile birlikte artık liderlik yarışı ikiye bölündü, akabinde ETH tabanlı olarak çalışan farklı altcoinlerin çıkması da yine Etherum tarafının elini güçlendirdi.

2017 yılında bunun etkilerini net bir şekilde gördük. Ethereum’un (ETH) yaptığı yükseliş ile birlikte sektörün hakimiyetini elinde tutan Bitcoin %37 seviyesine kadar düştü. Yani Ethereum da artık kripto para piyasasında önemli bir söz sahibi faktörü olarak kendini göstermişti.

Bitcoin Dominance Kaç Olmalı?

Yatırımcıların son dönemlerde ve daha önceki dönemlerde canının sıkılmasının aslında arka planındaki nedeni Bitcoin piyasa hakimiyetinin düşmesi etken olarak kabul edilmelidir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi kripto para dünyasına yön veren Bitcoin’dir. Dolayısıyla dominance seviyesinin iyi olması gerekir. Tabi Bitcoin dominance kaç olmalıdır sorusunu farklı şekilde değerlendiren uzmanlar vardır. Bazı uzmanlara göre yüzde 50 seviyesi ve üstü iyiye yorumlanırken bazı uzmanlara göre ise %60 seviyesinde olması altcoinlere daha fazla güven verir.

Bitcoin dominance de fiyatlar gibi sürekli olarak değişkenlik göstermektedir. Bu yüzden anlık grafiği takip etmek daha önemlidir. Bitcoin dominance kaç sorusuna en net ve güncel cevabı almak için buraya tıklayın.

Bitcoin Dominance ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular